O ŁEMKACH – NA KASZUBACH

W dniu 18 listopada 2021 roku odbyło się kolejne spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki w Brusach. Głównym tematem naszego spotkania była książka autorstwa Antoniego Kroh’a pt. „Za tamtą górą. Wspomnienia łemkowskie”.

Antoni Kroh to historyk kultury, literat oraz etnograf. Jeden z najwybitniejszych w Polsce znawców kultury ludowej Karpat, przede wszystkim Łemkowszczyzny, Tatr i Podhala. Autor kilkudziesięciu prac naukowych, a także prac popularnonaukowych z zakresu kultury ludowej i historii tego regionu. Antoni Kroh jest jednym z pierwszych etnografów, którzy po II wojnie prowadzili na Łemkowszczyźnie badania terenowe. Zainteresowania Łemkowszczyzną zaowocowały wielką wystawą „Łemkowie”, zorganizowaną w 1984 r. w Galerii Dawna Synagoga w Nowym Sączu, a  w 2016 roku wydaniem książki ”Za tamtą górą. Wspomnienia łemkowskie”.

Książka z gatunku literatury faktu ”Za tamtą górą” to opowieść o Łemkach (mniejszości etnicznej, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań zadeklarowało 9 641 obywateli polskich), od wieków żyjących w Beskidzie Sądeckim i Niskim, których w latach 1945–1946 przesiedlono na Ukrainę, a następnie w ramach akcji „Wisła”, w roku 1947 - deportowano i rozproszono na Ziemiach Zachodnich. Pomimo tego Łemkowie nadal posiadają swój język, mają swoją trójkolorową flagę – niebieski jak niebo, pomarańczowy jak wschodzące słońce i łany zboża oraz zielony, który oznacza góry, pola i lasy oraz starają się, aby nie zapomniano o ich kulturze.

Członkowie Dyskusyjnego Klubu Książki w Brusach stwierdzili, że autorowi książki „Za tamtą górą” z trudnej historii Łemków udało się stworzyć ciekawą opowieść, w której dowiadujemy się kim byli i są nadal, gdzie pracowali, jak żyli i jaką wiarę wyznawali. Wyjaśnia ich losy, traumy oraz problemy, które są trudne i zawiłe. Książka jest wzbogacona czarnobiałymi zdjęciami, wykonanymi m.in. przez samego autora, które przedstawiają zabytki kultury łemkowskiej.

Wysłuchaliśmy pieśni łemkowskiej pt. „Pid oblaczkom” w aranżacji zespołu LemON , którego liderem jest Igor Herbut, jeden ze współczesnych twórców, który wprost mówi o sobie, że jest Łemkiem i na swoich płytach wykonuje utwory również w języku łemkowskim, aby nie został zapomniany. Sama nazwa zespołu składa się z dwóch członów: „lem” – w języku łemkowskim oznacza „tylko”, natomiast „on” – w języku angielskim „włącz”, a więc nazwę zespołu LemON tłumaczy się jako „tylko włącz”.

Członkinie Dyskusyjnego Klubu Książki w Brusach są pełne podziwu dla Łemków, że pomimo tego co spotkało ich w XX wieku oraz trudności, nadal dbają o swoją kulturę, starają się ją utrzymać i przekazują ją kolejnymi pokoleniom, aby przetrwała. Zachęcamy, aby zapoznać się z ich historią.

Następne spotkanie DKK w Brusach odbędzie się 15 grudnia 2021 r. o godzinie 16.00 w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Brusach. Będzie to spotkanie opłatkowe, na którym porozmawiamy o ulubionych książkach świątecznych.

Serdecznie zapraszamy!