W Brusach Jagliach urodził się Józef Chełmowski. Początkowo jego dom, gdzie mieszkał był zwyczajnym domem jak wiele innych. Jednak, gdy odkrył w sobie artystyczną pasję jego obejście zmieniło się w malownicze miejsce, gdzie czas się zatrzymał, gdzie na każdym kroku można było podziwiać anioły, malarstwo na szkle i na płótnie oraz wiele innych ciekawych przedmiotów. Jego warsztat to prawdziwa skarbnica starych przedmiotów, nawet z czasów wojny.

To właśnie w tej małej miejscowości żył i tworzył Józef Chełmowski, lokalny artysta o wielu pasjach i zainteresowaniach. Przy skansenie, który prowadzony jest przez Fundację im. Józefa i Jadwigi Chełmowskich mieści się muzeum regionalne Chata Kaszubska im. Józefa Chełmowskiego.

To właśnie z okazji 7. rocznicy śmierci Józefa Chełmowskiego w Chacie Kaszubskiej będzie można oglądnąć reportaże o Józefie Chełmowskim i wypowiedzi naszego wyjątkowego twórcy.

Zapraszamy do zwiedzania Chaty Kaszubskiej i do zapoznania się z tą niezwykłą postacią.

Józef Chełmowski zajął się twórczością artystyczną w wieku 40 lat. W 1972 roku po raz pierwszy Jego rzeźby eksponowane zostały na wystawie „Rzeźby ludowej Polski Północnej” w Sopocie. Pierwszą indywidualną wystawę zorganizowało, w 1986 roku, Biuro Wystaw Artystycznych w Bydgoszczy. Odtąd uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kulturalnych. Na przestrzeni minionych lat miał wiele indywidualnych i zbiorowych wystaw w Polsce i za granicą. Dziś Jego dzieła znajdują się w zbiorach prywatnych kolekcjonerów, m. in.: w Polsce, Francji, Niemczech i Szwecji. Są też ozdobą wielu kolekcji muzealnych w Polsce i w Stanach Zjednoczonych. Największe zbiory znajdują się w Muzeum Zachodniokaszubskim w Bytowie, Muzeum Etnograficznym w Toruniu i Muzeum Narodowym w Gdańsku. Jego prace podziwiać można także w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i Muzeum Etnograficznym w Chojnicach. Na temat Jego oryginalnej twórczości i osobowości powstało kilka realizacji filmowych, setki artykułów prasowych, kilka prac magisterskich i wiele broszur towarzyszących Jego indywidualnym wystawom. Prace Józefa Chełmowskiego poruszają zagadnienia filozoficzne, moralne, zawierają treści związane z ludzkim losem, dotykają regionalizmu, polityki, wydarzeń historyczno-patriotycznych i sakralnych. Jego twórczość jest pełna szczerości, wzrusza niekonwencjonalnymi pomysłami. Wypływa ze szczerego, spontanicznego spojrzenia na otaczającą rzeczywistość. Motywy i inspiracje płyną z czterech źródeł: obserwacji życia codziennego w najbliższym wiejskim otoczeniu, analizy ludzkich zachowań, oglądu tego, co wydarzyło się na świecie oraz obszaru religii i metafizyki. Józef Chełmowski pozostawił po sobie cenną kolekcję rękodzieła ludowego, w domu zaś urządził stałą wystawę w formie muzeum regionalnego. Jego prace spotkać można w wielu zakątkach zaborskiej ziemi: stacje drogi krzyżowej w kościele w Kaliszu Pomorskim, kapliczki przydrożne, w których pojawiały się nie tylko sceny religijne, ale również patriotyczne. Wykonał trzy rzeźby do Ołtarza Papieskiego w Sopocie. Był wielokrotnie doceniany i nagradzany. W 1998 roku Uchwałą Rady Miejskiej w Brusach przyznano mu tytuł Zasłużonego Obywatela Miasta i Gminy Brusy. W 2004 roku został laureatem Pomorskiej Nagrody Artystycznej w kategorii „Kultura regionalna” przyznanej przez Samorząd Województwa Pomorskiego, a w roku 2006, za wieloletnią pracę twórczą i zasługi dla kultury ludowej, został odznaczony przez Ministra Kultury srebrnym medalem Gloria Artis. W sobotę, 6 lipca 2013 roku, po 79 latach, w dzień XV Zjazdu Kaszubów, wielki mistrz Józef Chełmowski zakończył swą artystyczną i filozoficzną podróż, pozostawiając nam świadectwo wspaniałego życia. Życia pełnego pasji, bogatego w emocje, wrażenia, niejednokrotnie wyjątkowe chwile, a zarazem życia skromnego i spokojnego w miejscu, gdzie czas się zatrzymał.